Ja, internationaal ondernemen en duurzaamheid gaan hand in hand
In een wereld die wordt gekenmerkt door geopolitieke spanningen, klimaatverandering en steeds hogere verwachtingen rond duurzaamheid, toont de Waalse voedingsindustrie dat ze twee vaak tegengestelde ambities weet te verzoenen: internationale groei en duurzaamheid. Tijdens Food Connections deelden meer dan 420 professionals hun ervaringen, vragen en oplossingen om samen te bouwen aan een duurzamer voedingssysteem.
Wanneer duurzaamheid een troef wordt voor export
Even het kader schetsen: bijna de helft van de omzet van de Waalse voedingsindustrie komt uit export. In een klein land als België, waar de grens nooit ver weg is, is internationaal ondernemen geen keuze maar een noodzaak.
Handels- en geopolitieke spanningen veranderen daar weinig aan. Ze dwingen bedrijven gewoon om slimmer te kiezen, zich te onderscheiden en alternatieven te zoeken in hun bevoorrading.
“Duurzaamheid is geen beperking, maar een troef voor internationaal ondernemen. En omgekeerd kan internationaal ondernemen ook een motor zijn voor duurzaamheid”, benadrukte François Gemenne, politicoloog en professor in de geopolitiek van milieu en klimaatmigratie.
In het buitenland wordt Belgische voeding spontaan gelinkt aan kwaliteit. Voedselveiligheid, traceerbaarheid en milieu-inspanningen zijn echte troeven geworden op exportmarkten, waar gezondheid en vertrouwen een steeds grotere rol spelen in het aankoopgedrag van consumenten.
Wanneer internationaal ondernemen duurzaamheid versnelt
Wagralim wees op een belangrijk inzicht uit de levenscyclusanalyse: het grootste deel van de milieu-impact van voeding ontstaat tijdens de primaire productie en verwerking. Transport en verpakking maken daarentegen slechts een klein deel van de totale impact uit.
De boodschap is duidelijk: door te innoveren, samen te werken in de hele keten en te investeren in lokale waardeketens kunnen we ons voedingssysteem tegelijk duurzamer én veerkrachtiger maken. Tijdens de plenaire sessie gaven drie bedrijven daar inspirerende voorbeelden van.
Cosucra, producent van ingrediënten op basis van cichorei en erwten, versnelt de inzet van plantaardige eiwitten. Mellow, een voedingsbedrijf dat verse premiumdesserts maakt, ontwikkelt chocolade op basis van Europese haver. En Ecopoon, pionier in eetbaar bestek, spreekt consumenten aan via smaak en plezier, met minder plastic afval als logisch gevolg. Deze voorbeelden tonen dat openheid naar internationale markten innovatie juist stimuleert en de duurzame transitie versnelt.
Bewust kiezen voor veerkracht
In het debat over “lokaliseren of uitbreiden” kozen de sprekers voor nuance. Autonomie betekent niet dat je de grenzen sluit, maar dat je bewust kiest van welke partners je afhankelijk wilt zijn.
Zoals François Gemenne toelichtte: in een wereld vol klimaatuitdagingen en geopolitieke spanningen is geen enkel land volledig autonoom. Wat hij “soevereiniteit” noemt, gaat in essentie over keuzevrijheid: beslissen van wie je afhankelijk wilt zijn, in plaats van die afhankelijkheden te ondergaan.
Voor Waalse voedingsbedrijven vertaalt zich dat in strategische beslissingen: dichter bij markten of grondstoffen gaan wanneer dat zinvol is, inzetten op sterkere Europese productieketens of producten herformuleren met alternatieve ingrediënten als dat de beste oplossing biedt.
Het gaat niet om inkrimpen, maar om beter afstemmen: nabijheid wanneer het kan, openheid wanneer het loont.
De voorwaarden voor duurzame competitiviteit
Waalse voedingsbedrijven tonen dat ze zich kunnen aanpassen, maar hebben nood aan een kader dat hun groei ondersteunt. Minder interne barrières op de Europese markt, meer ruimte voor innovatie en een sterkere internationale profilering van de Waalse troeven zijn daarbij essentieel.
Michel Kempeneers (AWEX) vatte het treffend samen: “Succesvol exporteren betekent niet alleen innoveren, maar ook leren je verhaal te vertellen.”
Food Connections eindigde met een gedeelde overtuiging: door samen te werken – bedrijven, innovatiecluster en beleidsmakers – heeft de Waalse voedingsindustrie alles in huis om haar uitdagingen om te zetten in kansen, en duurzaam, competitief en toekomstgericht te blijven.
