De lijst met voedingsproducten die worden teruggeroepen uit de winkelrekken, door mogelijke aanwezigheid van het verboden bestrijdingsmiddel ethyleenoxide, blijft aangroeien. Fevia, de federatie van de voedingsindustrie, benadrukt dat die terugroepingen aantonen dat ons controlesysteem werkt. “Eerder dan een reden tot ongerustheid zijn die terugroepingen een bevestiging dat Europa de hoogste standaarden ter wereld hanteert qua voedselveiligheid,” zegt Bart Buysse, CEO van Fevia. “Maar we stellen ons vragen bij de noodzaak om ook eindproducten zonder detecteerbare sporen van ethyleenoxide terug te roepen, zeker wanneer dat voor voedselverlies zorgt en de economische impact voor voedingsbedrijven in de miljoenen dreigt te lopen.”
Uniek Belgisch controlesysteem
Belgische voedingsbedrijven voeren systematisch strenge controles uit om te waarborgen dat wat op je bord komt ook veilig is. Daarbij systematisch ook de honderden stoffen controleren die Europa niet toelaat is praktisch en financieel onbegonnen werk. Ethyleenoxide is zo’n product dat in Europa verboden is maar in andere delen van de wereld, zoals India of de Verenigde Staten, wel gebruikt mag worden. Bij langdurige inname van aanzienlijke hoeveelheden zou het immers kankerverwekkend zijn. Europa schoot in 2020 dan ook snel in actie toen uit controles bleek dat sesamzaad uit India ethyleenoxide bevatte.
Vandaag controleert Europa daarom systematisch de helft van de voeding die uit India binnenkomt. Net door die opgedreven controles kwamen ook sporen van ethyleenoxide aan het licht in andere ingrediënten, zoals kurkuma, gember en johannesbroodpitmeel, weliswaar meestal in zeer lage gehaltes. Zoals ook sesamzaad zijn dit ingrediënten in heel wat voedingsproducten, die voedingsbedrijven nu stuk voor stuk moeten terugroepen. Zowel het FAVV als verschillende toxicologen bevestigden intussen dat de volksgezondheid niet in gevaar is gekomen gezien de uiterst geringe gehaltes van ethyleenoxide.
Miljoenen euro’s kosten en voedselverlies
De exacte kostprijs van die terugroepingen inschatten is vandaag onmogelijk, maar uit een rondvraag bij leden van Fevia blijkt dat de impact in de miljoenen euro’s zal lopen. “Voedingsbedrijven moeten zowel klanten als consumenten compenseren, producten zo duurzaam mogelijk vernietigen en de productie heropstarten met een verlies aan efficiëntie en met andere grondstoffen. In bepaalde gevallen dekt de verzekering deze kosten of kunnen bedrijven ze verhalen op leveranciers, maar zelfs dan blijft de impact groot. Bovendien houdt elke terugroeping ook een vorm van voedselverlies in,” aldus Bart Buysse.
De vele terugroepingen zijn het gevolg van een zeer strikte Europese aanpak. Van zodra ethyleenoxide detecteerbaar is in één ingrediënt moeten voedingsbedrijven een product uit de rekken halen, zelfs al zijn er geen detecteerbare sporen van ethyleenoxide in het eindproduct. “Voedselveiligheid is altijd onze eerste prioriteit, maar vandaag moeten onze bedrijven producten terughalen waar in het eindproduct geen enkel spoor van ethyleenoxide detecteerbaar is. In dat geval is er duidelijk geen gevaar voor de volksgezondheid. Is zo’n aanpak nog te verantwoorden gezien het voedselverlies en de enorme kosten die ermee gepaard gaan? We pleiten er dus voor om na afloop van dit incident, hopelijk zo snel mogelijk dus, die Europese aanpak te herbekijken.”
