Publicatie Joint statement EU-VS: 15% tarieven in de US en meer markttoegang voor Amerikaanse voedingsproducten in de EU
Op 21 augustus publiceerden de EU en de VS hun joint statement, waarin ze het nieuwe framework voor de trans-Atlantische handelsrelatie uit de doeken doen. In deze gezamenlijke verklaring zitten er een aantal belangrijkste elementen voor de voedingsbedrijven o.a. een 15% tarief (all-inclusive), meer markttoegang voor bepaalde Amerikaanse voedingsproducten, het verlagen van niet-tarifaire barrières.
Deze niet-bindende politieke overeenkomst bevestigt en bouwt voort op de politieke overeenkomst die op 27 juli door Von der Leyen en president Trump is bereikt. In het persbericht van de Commissie wordt bovendien benadrukt dat het onderhandelde resultaat een schadelijke escalatie voorkomt en een basis legt voor voortzetting van de dialoog en de ontwikkeling van de trans-Atlantische betrekkingen, onder meer op gebieden van gemeenschappelijk strategisch belang.
Wat staat er in de joint statement?
1. 15% tarief ten aanzien van de EU:
Er geldt een algemeen maximumtarief van 15 % voor EU-producten die onderworpen zijn aan wederzijdse tarieven. Voor producten die al een MFN-tarief van 15 % of meer dragen, worden geen extra tarieven toegepast.
Tot nu toe hebben de VS deze gunstige behandeling uitsluitend voor de EU gereserveerd (naast Canada en Mexico). Voor andere handelspartners gelden daarentegen bijkomende tarieven bovenop de bestaande MFN-tarieven.
Vb. Zo bedroeg het Amerikaanse ad-valorem-tarief op kaas vroeger 14,9%. Voor kaas uit de EU geldt voortaan een all-inclusive tarief van 15%, dus slechts 0,1% hoger dan voorheen. Andere landen moeten echter het ad-valorem-tarief van 14,9% optellen bij hun eigen basistarief. Voor landen met een hoofdtarief van 10% komt dit neer op een totaal tarief van 24,9% op hun kaasexport, terwijl landen met een hoofdtarief van 35% zelfs een totaal tarief van 49,9% betalen.
Vanaf 1 september zullen verschillende productgroepen genieten van een bijzondere regeling, waarbij enkel de MFN-tarieven van toepassing zijn. Het gaat hierbij onder meer om niet-beschikbare natuurlijke hulpbronnen (zoals kurk), alle vliegtuigen en vliegtuigonderdelen, generieke geneesmiddelen met hun ingrediënten en chemische precursoren.
Bovendien hebben beide partijen, in lijn met de verklaring van Von der Leyen van 27 juli, afgesproken om actief verder te werken aan een uitbreiding van dit systeem naar andere productcategorieën – een belangrijke overwinning voor de EU.
Gevolgen: het Amerikaanse tariefplafond van 15 % leidt tot een verlies aan preferentiële markttoegang voor EU-voedingsmiddelen en -dranken die voorheen profiteerden van lagere MFN-tarieven of zelfs een nultarief.
2. De EU verbindt zich ertoe de markttoegang voor verschillende Amerikaanse agrovoedingsproducten te vergroten:
Voor bepaalde zeevruchten, noten, zuivelproducten, verse en verwerkte groenten en fruit, verwerkte voedingsmiddelen, waaronder ketchup, granen en zaaigoed, sojabonen, varkensvlees en bizonvlees. In het algemeen zullen deze tariefverlagingen worden doorgevoerd via product specifieke tariefcontingenten (TRQ's). De specifieke producten en de bijbehorende TRQ's en tariefniveaus zullen te zijner tijd worden bekendgemaakt. De Europese Unie zal onmiddellijk de nodige stappen ondernemen om de gezamenlijke verklaring van de Verenigde Staten en de Europese Unie over een tariefovereenkomst van 21 augustus 2020 met betrekking tot kreeft (die op 31 juli 2025 afliep) te verlengen, in combinatie met een uitgebreide productreeks waarin ook verwerkte kreeft wordt opgenomen.
Gevolgen: betere toegang voor Amerikaanse agrovoedingsmiddelen en visproducten, met inbegrip van ingrediënten die worden aangekocht voor verdere verwerking in de EU (details moeten nog worden bevestigd). Let op: druk op concurrerende binnenlandse producenten in de EU.
3. Een wederzijdse verbintenis om samen te werken om niet-tarifaire belemmeringen voor de handel in voedingsmiddelen en landbouwproducten aan te pakken, met inbegrip van het stroomlijnen van de vereisten voor gezondheidscertificaten voor varkensvlees en zuivelproducten.
Meer markttoegang voor bepaalde voedingsproducten uit de VS
Volgens de Europese Commissie opent de nieuwe overeenkomst tussen de EU en de VS wederzijds de markt voor landbouwproducten, maar doet dit op een evenwichtige manier. Voor de EU betekent dit goedkopere en gegarandeerde toegang tot grondstoffen die essentieel zijn voor de verwerkende industrie, zoals noten, Alaska-koolvis, sorghum, sojaolie en bepaalde verwerkte levensmiddelen. Amerikaanse exporteurs krijgen hierdoor extra kansen, terwijl Europese bedrijven profiteren van lagere kosten en meer zekerheid in hun bevoorrading.
Voor Europese landbouwers en exporteurs biedt de overeenkomst vooral stabiliteit en voorspelbaarheid. De VS is de tweede grootste afzetmarkt voor Europese agrovoedingsproducten, met een groeiende vraag naar hoogwaardige en traditionele voedingswaren zoals kaas, wijn en verwerkte producten. Dankzij de afspraken behouden EU-exporteurs hun concurrentiepositie en weten zij op welke voorwaarden zij toegang houden tot de Amerikaanse markt. Gevoelige landbouwsectoren zoals rundvlees, gevogelte, rijst en ethanol vallen uitdrukkelijk buiten de deal, zodat de Europese belangen beschermd blijven.
Naast tariefafspraken werd ook vooruitgang geboekt op het vlak van niet-tarifaire belemmeringen. De EU en de VS versterken hun samenwerking rond normen, sanitaire en fytosanitaire certificaten en conformiteitsbeoordelingen, met het doel de handel te vergemakkelijken zonder de regelgevende autonomie van de EU in gevaar te brengen. Bestaande mechanismen zoals wederzijdse erkenning worden uitgebreid naar bijkomende sectoren, zodat bedrijven aan beide zijden van de Atlantische Oceaan gemakkelijker toegang krijgen tot elkaars markt.
Next steps
De Commissie zal, met de steun van de EU-lidstaten en het Europees Parlement en in overeenstemming met de relevante interne procedures, snel overgaan tot de uitvoering van de belangrijkste aspecten van de overeenkomst.
• De EU zal ook onderhandelen over een overeenkomst inzake eerlijke, evenwichtige en wederzijds voordelige handel met de VS, in overeenstemming met het overeengekomen kader en de toepasselijke procedures.
• Naar aanleiding van het politieke akkoord tussen de EU en de VS heeft de EU met ingang van 7 augustus ook de op 24 juli 2025 vastgestelde EU-herstelmaatregelen opgeschort.
